De Fietsersbond is betrokken bij veel herinrichtingsprojecten. Ons valt op dat het gemeentelijk beleid op het gebied van verkeers- en fietsveiligheid wel met de mond en op schrift beleden wordt, maar in de praktijk niet van de grond komt. Erger: bestaande verkeersonveilige oplossingen worden gebruikt als voorbeeld voor straten die nog heringericht moeten worden.

Wat zijn de richtlijnen?

Al sinds de jaren ‘90 werkt kennisplatform CROW aan richtlijnen voor veilig fietsen onder de noemer “Duurzaam Veilig“. Twee belangrijke uitgangspunten zijn hierbij:  

• Een gebiedsontsluitingsweg met maximumsnelheid 50 km/u (GOW50) moet gescheiden fietsvoorzieningen hebben in de vorm van vrijliggende fietspaden (of een dubbelzijdig fietspad) en heeft bij voorkeur géén parkeerstroken. 

• De minimumruimte voor fietsers naast geparkeerde auto’s moet 2,20 meter zijn. Dat is een fietsstrook van minstens 1,70 meter plus een schrikstrook van minstens 0,50 meter tussen de fietsstrook en de parkeerstrook. CROW heeft deze minimummaten niet voor niets opgenomen in de richtlijnen: als een autoportier openzwaait voor een fietser op de fietsstrook dan is de 50 cm brede schrikstrook mogelijk van levensbelang.

Bij 50 km/u zijn fietsstroken dus sowieso onwenselijk, maar juist in Den Haag zijn veel straten te vinden waarbij smalle fietsstroken zónder schrikstroken worden toegepast in combinatie met vaak smalle parkeerstroken. Ook goed te weten is dat de wat CROW betreft wenselijke breedte van een fietsstrook 2,25 meter is. En dat is dus nog zonder schrikstrook!

Hobbemastraat

De Hobbemastraat tussen Om en Bij en de Vaillantlaan is in 2013 opnieuw ingericht. De inrichting van de Hobbemastraat voldoet niet aan de CROW-richtlijnen voor gebiedsontsluitingswegen: deze 50 km/u weg heeft parkeerstroken en er liggen fietsstroken van 1,60 meter breed zonder schrikstrook van tussen de fietsstrook en de parkeerstrook. 

De gemeente onderkent dat deze maatvoering niet voldoet aan de gemeentelijke ontwerprichtlijnen (zie de zienswijzebeantwoording in het kader van de invoering van de brede trams, RIS 319991), maar stelt vervolgens zonder enige onderbouwing dat de fietsstrook voldoende breed is om de verkeersveiligheid voor fietsers te waarborgen. De gemeente lijkt in het kader van de invoering van de brede trams het eigen beleid uit het uitvoeringsprogramma Ruim voor de Fiets en het uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid niet serieus te nemen.

Prins Willemstraat

De Prins Willemstraat, onderdeel van de Sterfietsroute naar Scheveningen, is in 2019 opnieuw ingericht. Omdat er bij bewoners en ondernemers geen draagvlak was voor vrijliggende fietspaden (dit zou ten koste zou gaan van straatparkeren) is gekozen, op voorstel van bewoners, voor fietsstroken, zonder schrikstrook, van 1,50 meter. Dit leidt, als we rekening houden met obstakelvreesafstanden links en rechts (zie Ontwerpwijzer fietsverkeer, eveneens van CROW), tot een effectieve breedte van de fietsstrook van 50 centimeter (!!).

Na oplevering bleek de situatie nog ernstiger: de gerealiseerde breedte van de fietsstrook aan de zuidwestkant is slechts circa 1,25 meter. Het mag duidelijk zijn: de Prins Willemstraat is een voorbeeld van een straat waar de gemeente niet heeft durven kiezen. De straat is niet verkeersveilig. Dit geldt overigens ook voor de verderop gelegen Gevers Deynootweg, ook een prima voorbeeld van hoe het niét moet.

Conclusie

Gemeente Den Haag heeft in haar mobiliteitsbeleid gekozen voor STOMP. Dat uitgangspunt steunt de Fietsersbond van harte. Er is nog veel werk te verzetten om de stad toegankelijker en veiliger te maken voor voetgangers, fietsers en mindervaliden. Veel wegen zijn nog niet veilig voor fietsers, laat staan dat ze fietsvriendelijk zijn ingericht.

Den Haag kent helaas nog veel zogenoemde grijze wegen – wegen met parkeren, zonder enige fietsvoorziening en een snelheid van 50 km/u. Dat is een groot probleem dat om een oplossing schreeuwt. Het kan echter niet zo zijn dat grijze wegen die in de afgelopen jaren onvoldoende verkeersveilig zijn ingericht, nu binnen projecten aangehaald worden als goede voorbeelden of, in strijd met alle wetenschappelijke inzichten en richtlijnen, worden aangeduid als verkeersveilig. De Hobbemastraat en de Prins Willemstraat zijn niet fietsvriendelijk en niet verkeersveilig. Deze wegen mogen geen model staan voor nieuw in te richten wegen.