De afgelopen jaren is vanuit het programma Instroom Nieuwe Trams (INTHR) gewerkt aan allerlei trajecten. Op donderdagochtend 5 juni wordt het INTHR traject 6a (Paul Krugerlaan, Paul Krugerplein, Steijnlaan en Dierenselaan) besproken in de commissie Leefomgeving. Is het gelukt om de brede trams een plaats te geven maar óók te zorgen voor een fietsveilige weginrichting?

Veilig fietsen

Al sinds de jaren ‘90 werkt kennisplatform CROW aan richtlijnen voor veilig fietsen onder de noemer “Duurzaam Veilig“. Twee belangrijke uitgangspunten zijn hierbij:  

• Een gebiedsontsluitingsweg met maximumsnelheid 50 km/u (GOW50) moet gescheiden fietsvoorzieningen hebben in de vorm van vrijliggende fietspaden (of een dubbelzijdig fietspad) en heeft bij voorkeur géén parkeerstroken. 
• De minimumruimte voor fietsers naast geparkeerde auto’s moet 2,20 meter zijn. Dat is een fietsstrook van minstens 1,70 meter plus een schrikstrook van minstens 0,50 meter tussen de fietsstrook en de parkeerstrook. CROW heeft deze minimummaten niet voor niets opgenomen in de richtlijnen: als een autoportier openzwaait voor een fietser op de fietsstrook dan is de 50 cm brede schrikstrook van levensbelang!

Bij 50 km/u zijn fietsstroken dus sowieso onwenselijk, maar juist in Den Haag zijn veel straten te vinden waarbij smalle fietsstroken zónder schrikstroken worden toegepast in combinatie met vaak smalle parkeerstroken. Deze lijn wordt in dit voorstel doorgezet. Ook goed te weten is dat de wat CROW betreft wenselijke breedte van een fietsstrook 2,25 meter is. En dat is dus nog zonder schrikstrook!

Paul Krugerlaan

In aansluiting op het voorgaande geldt dat een situatie van 50 km/u in combinatie met fietsstroken en straatparkeren zeer gevaarlijk en onwenselijk is. Omdat er geen ruimte is voor vrijliggende fietspaden is een regime van 30 km/u zowel wenselijk als noodzakelijk. 

De Paul Krugerlaan is bovendien geen doorgaande verkeersader, maar een stedelijke verblijfsruimte waar wonen, winkelen en langzaam verkeer samenkomen. In zo’n omgeving past een maximumsnelheid van 30 km/u beter bij de functie van de straat. Het zorgt voor een rustiger verkeersbeeld, vergroot het gevoel van veiligheid, en moedigt het gebruik van de fiets aan; precies wat de gemeente nastreeft met STOMP in haar mobiliteitsbeleid!

Een aantal gemeenten, in binnen- én buitenland, is Den Haag al voorgegaan in het voortvarend instellen van een 30 km/u-limiet, zeker op dit soort wegen. En dat vaak zonder infrastructurele aanpassingen, zonder negatieve gevolgen. Nu hier wél het wegbeeld aangepast wordt, is er geen goede reden om niet ook de 30 km/u-limiet in te stellen.

Paul Krugerplein

Een belangrijk knelpunt in de huidige plannen is de voorgestelde fietsroute over de Steijnlaan, over het Paul Krugerplein. Deze Sterfietsroute (nr. 13) vormt nu een logische en aantrekkelijke verbinding tussen de Escamplaan/Dierenselaan en de ’s-Gravenzandelaan/Prinsegracht. In de nieuwe opzet wordt deze route feitelijk onderbroken doordat de oversteek in beide richtingen buiten de natuurlijke rijlijn komt te liggen.

In de richting van de stad ontstaat een reeks onlogische en scherpe bochten, waarvan de laatste slechts stapvoets te nemen is, met bovendien een conflictpunt met fietsverkeer op de Paul Krugerlaan. In omgekeerde richting moeten fietsers eerst een flinke omweg maken richting de Loosduinsekade, gevolgd door meerdere haakse bochten op een smal fietspad – opnieuw met onvermijdelijke conflicten met kruisend fietsverkeer.

Het is onbegrijpelijk dat voor een Sterfietsroute een dergelijk ontwerp voorgesteld wordt!

Fietsen vergen, net als auto’s, een bepaalde boogstraal om bochten op normale snelheid te kunnen nemen. Daar is in dit ontwerp geen sprake van. 

Bovendien leidt  dit tot linksaf-bewegingen voor fietsers die zodanig omslachtig, dat ze in de praktijk waarschijnlijk genegeerd zullen worden. Dit vergroot de kans op ongewenst gedrag, zoals spookrijden of onveilige diagonale oversteken. Vergelijk de rode pijlen (de formele route) en de paarse (zo zal de praktijk zijn, vrezen we).

We hebben in de hele voorbereiding geen argumenten gehoord waarom fietsers over de Steijnlaan niet gewoon rechtdoor, of vrijwel rechtdoor, zouden kunnen fietsen.

Een directe oversteek is naar onze mening prima mogelijk, zie de blauwe lijnen in onderstaande schets. Mogelijk moet fietsoversteek en de zebra in de Steijnlaan iets naar het westen geschoven worden om voor afslaande auto’s goed zicht te realiseren.
Er zijn nog varianten denkbaar op deze schets, die allemaal een veel betere oplossing bieden dan het huidige ontwerp.

Steijnlaan

Op de Steijnlaan worden fietsstroken aangebracht. Fietsstroken zijn bij 50 km/u niet fietsveilig (zie eerder). We zijn dan ook niet tevreden over dit ontwerp. Daarbij: de MRDH heeft een metropolitane fietsroute voorzien over de Steijnlaan; bij een metropolitane fietsroute horen veilige en comfortabele fietspaden. Het nu voorliggende ontwerp maakt deze ambitie onmogelijk. 

De dwarsdoorsnede in het ontwerp maakt pijnlijk duidelijk dat dit niet veilig is voor fietsers, en niet de Sterfietsroute kan zijn die de gemeente zegt te ambiëren. Een parkeerstrook van 2 meter met daarop een bestelauto (wat inderdaad vaak zal voorkomen) die op zich al te breed voor de strook is, met een verder uitstekende buitenspiegel, en géén schrikstrook tussen parkeer- en fietsstrook (zoals in de richtlijnen van het CROW staat).

Naar onze overtuiging had gekozen moeten worden voor verlagen van de maximumsnelheid naar 30 km/u en/of het aanleggen van een dubbelzijdig fietspad. 

Hoewel we ontevreden zijn over het ontwerp, zou het verbeterd kunnen worden door een schrikstrook aan te leggen tussen de fietsstrook en de parkeerstrook (noordzijde). Hiervoor is voldoende ruimte. Dit zou in de DO fase verder uitgewerkt kunnen worden.

Dierenselaan

Voor de Dierenselaan geldt: de verkeersveiligheid is slecht en blijft slecht. Fietsers rijden hier zonder fietsstrook of fietspad met het autoverkeer mee, bij 50 km/u. Vanuit programma INTHR zijn geen aanpassingen aan de straat nodig, maar het is duidelijk dat de huidige inrichting totaal niet voldoet. Vanuit het programma Verkeersveiligheid (zie RIS 320624) wordt gelukkig gewerkt aan plannen voor de herinrichting. We spreken de hoop uit dat de Dierenselaan op korte termijn heringericht zal worden als GOW30 of ETW30.

Conclusie

Op basis van de nu voorliggende plannen worden de bovengenoemde straten niet verkeersveilig ingericht. De gemeente is daar in de stukken niet duidelijk over. Op het het Paul Krugerplein moeten fietsers daarbij een onlogische, fietsonvriendelijke route gaan fietsen. Kortom, deze plannen kunnen niet op steun rekenen van de Fietsersbond.